امامزاده شاه عبدالقاسم سهروفیروزان
سهروفیروزان، منطقه ای تاریخی با پیشینه بیش از ۲۰۰۰ سال قبل از اسلام مرکز دهستان سهروفیروزان، از توابع شهرستان فلاورجان در استان اصفهان است. در انتهای شهر قدیم فیروزان و در کنار رودخانه مزار امامزاده ابوالقاسم علیه السلام قرار دارد. مقبره امامزاده شاه عبدالقاسم مربوط به قرن پنجم از نوادگان امام سجاد (ع) است. محوطه بیرونی دارای حمام قدیمی بوده و اکنون هیچ اثری از آن نیست، علتش این بوده که این امامزاده محل درس و بحث بوده و ظاهرا روستای سهر و فیروزان در اصل در اطراف این امامزاده بوده است و در گذر زمان بافت روستا تغییر کرده و به محل کنونی می رود و اماکن قبلی به زمین کشاورزی تبدیل می شود.
معماری
ساختمان امامزاده از خشت خام و گل رس ساخته شده است و در دوره های مختلف بخش هایی به آن اضافه گردیده و بعضا نمای آجری دارد، تنها کتیبه موجود در امامزاده متعلق به سال ۱۲۰۴ هجری است. گنبد امامزاده هرمی شکل با ساقه هشت گوش است. در مجموع نوع معماری امامزاده ایلخانی است و در دوره های صفوی، قاجاریه و متاخر تغییراتی در آن ایجاد شده، قرائن موجود گویای وجود حمام، بازار، قبرستان، چاهها، باغ ها و دیگر ملحقات و اضافاتی در اطراف و اکناف امامزاده بوده که به مرور زمان و به تدریج تخریب شده، اگر مرقد را نقطه مرکزی بنا قرار دهیم، ظاهرا به صورت چهار ایوانی بوده اگر چه اکنون دو ایوانی است. حدود ۵۰ سال پیش گنبد امامزاده تخریب شده که آن را با آهن سفید بازسازی کرده اند و از حدود ۲۰ سال پیش با حذف آهن کاشی هایی با زمینه ی لاجوردی و مشحون به آیات قرآن و اسامی ائمه نصب نموده اند. در داخل حرم نیز با ازاره، سنگ های مرمر و کاشی های منقش به آیات قرآن و مقرنس های ساده تزیین گردیده، در کنار حیاط، مجاور حرم جایی که به عنوان زائر سرا قرار می گرفته سنگابی از جنس سنگ پارسی وجود دارد که به دوره ناصرالدین شاه تعلق دارد. این سنگاب دارای دو کتیبه است که نشان می دهد توسط حسن خوانسارکی وقف حضرت ابی عبدالله علیه السلام شده است که نشان از وجود چشمه سارهایی در این منطقه بوده است. ابعاد مرقد ۶ در ۶ به صورت چهار درب قرینه از چهار طرف با سقفی با ارتفاع تقریبی چهار و نیم متر به صورت دوپوش با اسلوب قاجاری است و ضریح آن چوبی مشبک می باشد. نقل است قبر امامزاده حدود ۳ متر پایین تر از سطح زمین قرار دارد. در این بنا نقاشیهایی از دوران صفویه بجا مانده، زیر نقوش صفویه نقوش ساده گل و گلدان (به سبک قاجار) کشیده شده است که از نظر زیبایی شناختی نسبت به نقوش عالی صفوی ارزشی یک به صد دارد. در مقابل درب اصلی امامزاده تعدادی قبر وجود دارد که عمدتا اختصاص به سادات محل داشته، در یکی از اطاق های بزرگ زائرسرا سنگ مرمرین مجللی متعلق به اشرف الحاج حاج محمد کاظم وکیل الرعایا وفات جمعه ۴ ربیع الاول سنه ۱۳۵۴ هجری و همچنین دیگران وجود دارد. سنگ برجسته قبور با قدمتی بیش از صد سال با اشعاری بر روی قبر کلمه لنجان گویای این مطلب است که مردم این منطقه را در دوران معاصر مانند دوران قدیم به همان لنجان می شناسند و آن کلمه خوانسارک با همان خوانلنجان گویای وجود چشمه های زیادی در این منطقه بوده است.
در این بنا زیرزمینی که ورودی آن خراب شده و مقادیر زیادی خاک وارد آن شده است دیده می شود. مسجدی کنار امامزاده بوده و از دری مجزا به محوطه اصلی بقعه یا شاید بر سر سنگ اصلی قبر، راه داشته است که اکنون بخشی از آن خراب شده و بخشی را با آجر بسته اند. در حیاط حوضی بدون آب، درختانی با صفا و حجره های درس طلاب که اکنون متروکه شده اما فضای زیبا و آرام بخشی را برای درس و بحث در ادواری درخشان را به یاد می آورد. نکته غم انگیز که در همه بقعات امامزادگان و دیگر اماکن تاریخی به وضوح دیده می شود، کابل کشی های بی قواره دوربین های مداربسته و لوله کشی های گاز و… است که به راحتی روی نقوش بسیار با ارزش کشیده شده و آنها را زخم کرده است. همچنین ترکهای دیوار، نصب انواع اعلامیه ها و یادگاری ها آسیب های جبران ناپذیری به آنها می زند که به راحتی و تنها با اندکی مدیریت می توان از اینگونه موارد جلوگیری کرد. امامزاده زیارتگاه اهل محل است و از جاهای دور و نزدیک نیز برای زیارت به این مکان آمده و نذورات خود را در جوار آن ادا می کرده اند و در گذشته پنجشنبه بازار پر رونقی نیز داشته است.
موقعیت مکانی
سهروفیروزان روستایی از توابع بخش پیربکران شهرستان فلاورجان در استان اصفهان می باشد. راه های دسترسی به این روستا از شهر ابریشم، گردنه آبنیل، شهر پیربکران و اتوبان ذوب آهن می باشد. این روستا در هفت فرسنگی اصفهان واقع شده است.
جاذبه های گردشگری سهروفیروزان
این روستا دارای ۳۰ اثر تاریخی و ۶ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران می باشد. این آثار عبارتند از: پل بابا محمود سهروفیروزان که در تاریخ ۲۵/۱۲/۱۳۴۵، حمام سهر در تاریخ ۱۳/۳/۱۳۸۶ ، حمام فیروزان در تاریخ ۱۸/۹/۱۳۸۷، برج کبوتر باغ ملاباشی درتاریخ ۲۰/۱۲/۱۳۸۵ و بقعه امامزاده شاه ابوالقاسم نیز در تاریخ ۱۶/۳/۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. از دیگرآثار این روستا، مسجد بابا محمود، مقبره بابا محمود، مقبره باباشیخ، بابا هوالدین، مسجد ملائکه، امامزاده زکیه، رقیه خاتون، خانه تاریخی حاج محمود وکیلی و شیرسنگی می باشند.